Özet:
Bu yazıda eski adıyla TEDES, 2016 sonundan itibaren EDS olarak bilinen elektronik trafik ihlal tespit sistemleri ele alınacaktır. Elektronik kapsam içindeki sistemler (ortalama hız ihlal tespit sistemi, kırmızı ışık ihlal tespit sistemi vb), alım yöntemleri, piyasadaki EDS aktörleri, TSE sertifikasyonu incelenecektir.
Kısaltmalar :
EDS : Elektronik Denetleme Sistemi
TEDES : Trafik Elektronik Denetleme Sistemi
TSE : Türk Standartları Enstitüsü
OHİTS : Ortalama Hız İhlal Tespit Sistemi
KIİTS : Kırmızı Işık İhlal Tespit Sistemi
PİTS : Park İhlal Tespit Sistemi
Giriş :
Bu rapor Türkiye’de EDS marketinin durumunu basit bir şekilde açıklamayı hedefler.
Karayolu kullanıcılarının can ve mal güvenliğini sağlamak, düzenli ve güvenli trafik akışını oluşturarak kural ihlalinde bulunan veya suça karışan araçların kameralar vasıtasıyla izlenerek görüntülendiği ve tespit edildiği, bilgilerin toplandığı trafik idari para cezası karar tutanağına dönüştürüldüğü “Elektronik Denetleme Sistemi” (EDS) olarak adlandırılan ana izleme ve görüntüleme sistemidir.
Türkiye’de EDS’nin bir parçası olarak OHİTS, KIİTS,PİTS uygulamaları yaygın ihlal tespit uygulamalarıdır. TEDES, 2016 yılının sonunda isim değiştirerek EDS olarak yeniden adlandırılmıştır. İsim değişikliği olsa da, Sistem tamamen aynıdır. Sadece radar tabanlı anlık hız ihlal cihazlarının kullanımında bir azalma olmuştur.
Hukuki Dayanak:
-13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 16 ncı maddesi,
-18/11/2016 tarihinde yayımlanan 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 16 ncı Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar ve Eki Teknik Gereklilikler Dokümanı
TSE Tarafından Yayınlanan Standartlar :
https://www.tse.org.tr/Icerik/HaberDetay?HaberID=13321 adresinde 3 Ağustos 2017 tarihinde yayınlanan haber ile 31 Temmuz 2017 tarihinde TSE Teknik Kurul Toplantısında ilk etapta en çok talep gören elektronik denetleme sistemlerini konu almaktadır.
Bunlardan ilki, kameralar yardımıyla görüntü işleme tabanlı çözümler sunan cihazları kapsayan TS 13786 “EDS – Hız ölçme donanımı (HÖD) – Görüntü işleme tabanlı” standardıdır.
İkinci kabul edilen standart; hız ölçümünü sinyalizasyon ile doppler etkisini kullanarak sağlayan cihazları kapsayan TS 13787 “EDS – Hız ihlal tespit donanımı (HİTD) – Doppler radar tabanlı” standardıdır.
Teknik Kurul’da ayrıca karayollarında belirlenen başlangıç ve bitiş noktaları arasında sürücülerin ortalama hızlarını tespit eden cihazları kapsayan TS 13788 “EDS – Ortalama hız ölçme donanımı (OHÖD)” ile trafik ışıklarına uymayan araçların tespiti için kullanılan cihazları kapsayan TS 13789 “EDS – Kırmızı ışık ihlal tespit donanımı (KİTD)” standartları da kabul edilmiştir.
Park ihlal tespit sistemleri için herhangi bir TS sertifikasyonu tanımlanmamıştır.
Projenin Paydaşları :
- Belediyeler/Büyükşehir Belediyeleri
- Emniyet Genel Müdürlüğü
- Yatırımcı (opsiyonel)
- Yüklenici
Alım Yöntemi :
Metot 1 :
Metot 2 :
Marketteki Üreticiler :
OHİTS üreticileri :
- a2labs,
- Hikvision,
ISSD,
- Divit,
- Ekin,
- Tattile,
- İsbak,
- RSASGT,
- Hobi,
- Traf-tec,
- Kayseri ulaşım
- Aselsan
Tse Web sayfasından inceleme yapınca sertifikasyonu almış olan ürünlerin kodları da görülebilmektedir. Örneğin Hikvision iDS-TCV901-BI modeli, Aselsan GEKO+, ISSD P3000 modelleri görülmektedir.
KIİTS üreticileri/belge sahipleri :
- Aselsan
- Hikvision
- Ekin,
- ISSD,
- Tattile,
- Sensys GATSO
- Jenoptik,
- İsbak,
- RSASGT
HİTS-(Radar tabanlı) üreticileri :
- Idemia
- Ekin
- Tattile
- Trafidar
- Traftec
- Jenoptik
EGM PTS projesi içi üreticiler :
TS13788 standardını sağlayan ve yine EGM KGYS teknik isterler dokümanının Plaka Tanıma Sistemi teknik isterlerini sağlayanlar.
TSE Belgeli Firma Sorgu :
https://basvuruportal.tse.org.tr/Genel/FirmaArama.aspx adresinden yapılabilmektedir.
EDS Harita:
https://onlineislemler.egm.gov.tr/trafik/Sayfalar/EDSHarita.aspx
Kaynakça :
https://www.tse.org.tr/Icerik/HaberDetay?HaberID=13321
https://www.konya.pol.tr/konya-emniyet-eds-elektronik-denetleme-sistemleri-trafik-polis-radar
https://onlineislemler.egm.gov.tr/trafik/Sayfalar/EDSHarita.aspx